روانشناسی خلاقیت چیست؟

شما اینجا هستید:
akhbarrasmi-pridea

فهرست مطالب

روانشناسی خلاقیت؟

صرف نظر از باورهای قدیمی که خلاقیت ناشی از نیروهای ماورایی و اسطوره ای می دانسته اند و یا افراد خاص و نابغه خلاق هستند. اما اگر از نظر علم روانشناسی و رفتارشناسی بخواهیم موضوع روانشناسی خلاقیت را بررسی کنیم می بینیم که نه تنها میان روانشناسان و پژوهشگران ذهن و روان در تعریف و تبیین آن اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد بلکه میان خود روانشناسان هم اختلاف نظرهای بسیاری و تعاریف متفاوتی وجود دارد.

و همواره خلاقیت مفهومی پیچیده و اسرار آمیز دارد. نه روانشناسان و نه همه رفتارشناسان توانسته اند به مفهوم واحدی دست یابند.

اما برداشتی که از نظریه های مختلف می توان داشت و شاید بتوان آن برداشت ها را در یک جمله شاید بتوان گفت خلاقیت بالاترین و با ارزش ترین محصول نهایی کارخانه ذهن و اندیشه و بالاترین مرتبه یادگیری و شکوفایی بشر است.

akhbarrasmi-pridea

ویژگی های بارز خلاقیت

  1. خلاقیت فرآیند فکری ، روانی و ذهنی است.
  2. خلاقیت دارای محصولی به شکل ایده ، اثر(هنری، علمی،تولیدی و یا صنعتی)، راه حل، شی و یا هر چیز دیگر است.
  3. محصول خلاقیت می تواند پدیده ارتقا یافته یا اصلاح شده محصولات قبلی از طریق:
  • افزایش کاربرد عملکردی و کارایی و کاهش هزینه ها و مصرف و …
  • شکل، رنگ، اندازه و …. برای بهبود عملکرد و ….
  • ترکیب چند محصول، عملکرد و … باشد.
  1. محصول خلاقیت می تواند پدیده ای کاملا نو و جدید باشد.
  2. از پیش شرط های محصول خلاقیت علاوه بر تازگی ارزش آفرینی آن است.
  3. نکته ای که بسیار مهم است. خلاقیت یک توانایی عمومی است و در همه افراد وجود دارد.
  4. خلاقیت اکتسابی است و با آموزش قابل پرورش و رشد است.
  5. محیط و عوامل فرهنگی و اجتماعی ارتباط مستقیم با خلاقیت دارند.
  6. آدم غیر خلاق نداریم اما آدمهایی که خلاقیت خود را رشد نداده اند زیاد داریم.

2 باور اشتباه از نظر مردم در مورد خلاقیت

باوراشتباه اول: گروه اول خلاقیت را همان هوش می پندارند که این در واقع باوری اشتباه است که در تحقیقات و مطالعاتی که شده به آن اشاره شده

به طور خلاصه موارد زير برخي از نتايجي است که از پژوهش هاي مختلف در مورد هوش و خلاقيت به دست آمده است و در این پژوهش ها ارتباطی میان افراد باهوش و خلاق دیده نشده است (تورنس 1979) (گاردنر 1993)

  • هوش و خلاقيت دو کيفيت متفاوت هستند
  • هر فرد باهوشي لزوما خلاق نيست
  • همه ي افراد خلاق حتما از هوش بسيار بالايي برخوردار نيستند
  • براي خلاق بودن به حداقلي از هوش نياز است

باور اشتباه دوم: عده ی زیادی معتقد هستند افراد خلاق انسانهایی خاص و استثنایی هستند و خلاقیت را منحصر به نوابغ، مخترعان و دانشمندان میدانند.

روش های پرورش خلاقیت

  1. هنر پرسیدن سوال و طراحی سوالات متفاوت:

در این روش استفاده از محیط و رفتن به محیط و سوالاتی متفاوت همچون کاربرد شباهت ها، تغییرات، تاثیرات، ترکیبات و …

  1. توجه به قدرت تصویر ذهنی و پرورشی توانایی های آن

تفکر خلاق معمولا با نوعی تصویرسازی ذهنی و تخیل همراه است.

  1. کسب تجارت جدید دانش و اطلاعات

علاوه بر خواندن به دیدار مراکز علمی و صحبت با آنها و همچین مشارکت در پروژه ها

  1. تیزبینی و هوشیاری به تغییرات

باید بتوانید نسبت به تغییرات و خلاهای دور و برتان حساس باشید.

  1. تکنیک های طوفان مغزی

در این روش توجه اولیه به سرعت تولید فکر است و نه درستی و یا نادرستی فکر 4 تا نکته باید رعایت شود:

  • انتقاد ممنوع
  • سیالیت ذهن
  • تعداد فکر یا تعداد ایده یا کمیت ایده ها
  • ترکیب ایده ها
  1. سوالات ایده برانگیز

این سوالات مواردی همچون:

کاربردها: چه استفاده دیگری برای آن سراغ دارید.

شباهت ها: این موضوع به چه چیز دیگری شباهت دارد.

افزایش: برای افزایش کارایی باید چه کرد؟

کاهش: برای کاهش هزینه مصرف (هزینه) چه باید کرد؟

جایگزینی: از این وسیله به جای چه چیز دیگری می توان استفاده کرد؟

تغییر: چه تغییراتی را پیشنهاد می دهید؟

ترکیب کردن: این را با چه چیزی ترکیب کنیم؟

مثال: راجع به کاربردهای نور خورشیدو یا استفاده هر چه به ذهنتان می رسد را بگویید.

  1. ابتکار و تخیل

اولا نهضت ذهنتان کاملا از قید محدودیت ها، ترس ها، انتظارات، خجالت ها، و خلاصه هر چیز محدود کننده رها شود.

دوم باید آزادانه هر چیزی را تغییر بدهید رنگش را، شکلش را کارایی و کارکردش را

سوم توانایی ترکیب مورد خواسته شده با موارد دیگر و این نیاز به تخیل و تمرین و رهایی داردو

چهارم: ابتکار دو معقوله است:

  • اول: موضوعاتی که به ذهن دیگران رسید و آنها را بهینه کنید.
  • دوم: موضوعاتی که به ذهن دیگران نرسیده و جدید است.

خطرات:

اگر در یک موقعیت به ایده نرسیدید ناامید نشوید و خودزنی نکنید.

تفکرات منفی به خودتان راه ندهید.

مثال: اگر لازم باشد از یک رودخانه رد شوید و شما شنا بلد نباشید راهکار خلاقانه شما چیست؟
مثال:
اگر در دفتر کارتان بودید و کلید هم نداشتید و همکاران شما زودتر از شما از دفتر رفتند و در دفتر کارتان گیر افتادید راهکار خلاقانه شما برای بیرون آمدن و رفتن به خانه چیست؟ راهنمایی خانه هیچ کدام از همکاران شما نزدیک دفتر نیست که برای شما کلید بیاورند


در نظرات شرکت کنید

گردآورنده: عباس شانه سازان

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سبد خرید فروشگاه
ورود به سایت

هنوز حساب کاربری ندارید ؟

شروع به تایپ کنید برای نوشته‌های که به‌دنبال آن هستید.

فرم درخواست